Gian lận quảng cáo (ad fraud) là gì?
Là hành động lừa đảo xuất hiện trên internet, nhắm vào các loại hình quảng cáo trực tuyến, từ đó nhà quảng cáo (advertiser) phải trả nhiều tiền quảng cáo hơn. Như chúng ta biết, advertiser phải trả tiền quảng cáo theo số lượng lượt hiển thị (CPM), theo số lượng click chuột (CPC),… vào quảng cáo. Gian lận quảng cáo bao gồm là các thủ thuật giả mạo số lượt hiển thị, số click, lượt chuyển đổi hoặc dữ liệu,… nhằm khiến cho advertiser phải trả thêm tiền cho quảng cáo, mặc dù trên thực tế quảng cáo của họ không được nhìn thấy, click, tương tác,… bởi đối tượng khách hàng mà họ muốn nhắm đến.
Xem chi tiết tại bài: Invalid traffic và Ad fraud là gì?
Ad fraud thuở sơ khai (1999 – 2009)
Thời kỳ ban đầu này, ad fraud phổ biến là loại ăn gian lượt click. Ở đây, gian lận lượt click (click fraud) là một cuộc tấn công của các click tặc (có thể là đối thủ cạnh tranh) nhằm tạo ra các lượt click ảo. Click tặc thời kỳ này có thể sử dụng phương pháp thủ công là nhấn liên tục vào quảng cáo trên mạng hoặc sử dụng các phần mềm để tạo ra các lượt click giả.
Ad fraud có mặt ở nước ta ngay từ những buổi sơ khai này. Năm 2009, Anchor Intelligence (một công ty chuyên giúp các ad networks xác định xem quảng cáo của họ có đang dính ad fraud hay không) đã báo cáo Việt Nam là nước có tỉ lệ gian lận lượt click chuột (click fraud) cao nhất trên thế giới (48,3%).
Nhiều năm đã trôi qua, giới marketer ngày nay dần trở nên quen thuộc với khái niệm ad fraud. Marketer toàn cầu đã tìm ra cách để “sống chung với lũ”, phòng tránh và giảm thiểu tác động của ad fraud. Tuy nhiên, đây có thể nói là cuộc đua không có hồi kết.
Ad fraud – sự tiến hóa của các bot gian lận
Tương tự như tất cả các loại tội phạm khác, ad fraud tiến hóa và càng ngày càng trở nên tinh vi hơn. Ad fraud không chỉ dừng lại ở việc gian lận lượt click mà là gian lận cả lượt hiển thị (impression fraud). Để thực hiện việc gian lận này, fraudsters có 2 phương pháp phổ biến: hiển thị cho bot và hiển thị cho người nhưng người xem lại không hề nhìn thấy gì.
Hiển thị ảo do bot: Bot (robot mạng) là các phần mềm được lập trình để tự động hoàn thành một nhiệm vụ nào đó trên mạng. Các bot với mục đích tốt mà chúng ta thường biết đến là chat bot trả lời tin nhắn tự động, bot tự động chơi trong game,… Nhưng bên cạnh đó, các ad fraudster cũng sử dụng bot như một công cụ để bòn tiền từ nhà quảng cáo. Từ năm 2006, việc sử dụng bot đã rất phổ biến và ngày một trầm trọng.
Hiển thị cho người nhưng người xem lại không nhìn thấy gì: Đúng như cái tên của nó, quảng cáo sẽ được hiển thị trên thiết bị (máy tính, điện thoại,…) của một người dùng có thật, nhưng người đó hoàn toàn không hay biết gì. Lí do bọn chúng làm được điều này là bởi chúng đã sử dụng các kỹ thuật gian lận quảng cáo tinh vi như: quảng cáo ẩn và vô hình; rửa lượt hiển thị; chiếm quảng cáo; popunder;… Cụ thể về các kỹ thuật này đã được viết trong bài 9 kỹ thuật các kỹ thuật gian lận quảng cáo.
Năm 2017, gian lận quảng cáo đã trở thành mối quan tâm số một của các nhà marketing và agency toàn cầu. Một cuộc khảo sát của MyersBizNet cho thấy 78% các marketer của thương hiệu lo ngại về gian lận quảng cáo và lưu lượng truy cập bằng bot. Nghiên cứu cho thấy ngay cả những publisher chất lượng cũng chỉ chi 68 cent mỗi đô la cho những quảng cáo hợp pháp được người thật xem. Tổng cộng, chi phí gian lận quảng cáo lên tới 16 tỷ USD trên toàn cầu vào cuối năm 2017.
Năm 2020
Các cuộc tấn công chống lại các chiến dịch quảng cáo không có dấu hiệu chậm lại vào năm 2020. Đến năm 2020, nhu cầu về quảng cáo trực tuyến gia tăng do Covid-19 và sự phát triển của công cụ trực tuyến song hành với sự tiến hóa của gian lận quảng cáo. Đây sẽ còn là một cuộc chiến dài, giống như cuộc chiến của y học và các loại bệnh tật vậy.
Làm thế nào để phòng tránh và giảm thiểu tác động của ad fraud?
- Đầu tiên, để phòng tránh lừa đảo, ta phải biết cách chúng hoạt động.
- Thứ hai, sở hữu đầy đủ và tận dụng quyền truy cập dữ liệu.
- Thứ ba, biết các phân tích và hiểu dữ liệu của mình.
- Cuối cùng và quan trọng nhất: bạn nên lựa chọn làm việc với các đối tác đáng tin cậy có uy tín trong ngành.
